Glazen Verhalen

Het Laatste Oordeel
     

 © Atelier GlassJohs

 


Het Laatste Oordeel,  een restauratie

Mijn zangvriendin Dorian had een oud paneel liggen, zwaar beschadigd. Kwam bij een opa vandaan, die altijd allerlei handeltjes had. Ze wist niet wat ermee te doen. Ze vroeg of ik er eens naar wilde kijken. Het lag al zo lang onder de bank. Eenmaal in mijn vingers veroorzaakte het een opwindend gevoel in mijn glasminnende ziel. Een deel uit een roosvenster, zo oud dat mijn fantasie niet terugschrok voor eeuwen en eeuwen. Het verkeerde in slechte staat. Oud, bros geworden lood. Veel gebroken glasdelen. Ontbrekende delen. Detailfoto’s laten de beschadigingen zien, en de glasstructuur, en vertellen aldus mogelijk iets over de ouderdom. Wie zijn of haar licht hierover kan laten schijnen neme contact met mij op.
Het is een prachtig restauratieproject geworden, waar ik in adviserende zin bij betrokken was. Hier het paneel in desolate staat:

klik afbeelding voor vergroting

Iets over de voorstelling. We zijn bij de poort van de hel. Links de duiveltjes die de veroordeelden kwellen in het vagevuur. Een muur scheidt de hel van de hemel. Rechts een heilige, omringd door het blauw van de hemel. Volgens de overlevering is het de aartsengel Michael, die een paar bofkonten eruit haalt.
Dit tafereel was waarschijnlijk ooit onderdeel van een kerk- of kapelraam. Drie van de vier bevestigings-ogen zijn nog zichtbaar.

Enkele details (klik voor vergroting):

 

De diameter is 570 mm. Het gebruikte lood is 4mm H, de rand 6mm U.  Het bestaat uit zo’n 200 glasdelen, waarvan er minstens 30 gebarsten zijn, en/of zwaar beschadigd, een paar delen ontbreken.
Een deel van de effen kleuren (onder de grisaille en de detailtekeningen) is op blank glas aangebracht. Een ander deel bestaat uit door-en-door gekleurd glas: de ‘vagevuurvlammen’ bovenaan, en de rand: een transparant egaal lichtgrijs, lichter dan de foto toont.

Verrassend hoe kleurrijk, en hoe kleurecht het paneel is na zo lange tijd. Het valt me op hoe weinig kleuren er gebruikt zijn – en bijna alleen primaire. Teken van primitieve techniek?  Het is ernstig beschadigd zoals op de detailfoto’s te zien is:

                     

                 

Ik oriënteerde me destijds over de restauratie-mogelijkheden. Opnieuw in lood zetten is geen probleem natuurlijk. Maar ik brandschilder niet. Zorgvuldig restaureren is geen sinecure. Als het authentiek gebeurt, wordt het een dure klus: oud glas, emailleverven, brandschilderingen. 
Het werk is intussen gedaan. Er is gekozen voor vervangend oud glas waar mogelijk, en deels nieuw glas ter vervanging van de kapotte en verdwenen delen. De brandschilderingen zijn nauwgezet uitgevoerd. Het is gerestaureerd in Praag, bij een franse glazenier, die daar een aantal jaren z'n atelier had. Inmiddels bestaat het atelier niet meer.

Het paneel vertoonde, zoals te zien is aan het begin van dit verhaal, veel beschadigde en ontbrekende stukjes, zoals de 'hemel' aan de rechterkant. De glaskunstenaar heeft de hemel terug op aarde gebracht, een wonder is verricht. 
Het herstelde roosvenster heeft aanvankelijk een plaats gekregen voor het raam bij Dorian (klik), nu hangt het in haar ouderlijk huis (klik). Geen klooster of kapel dus, waar het ongetwijfeld ooit in een sponning zat, maar dit is veel beter dan onder de bank.
Na de restauratie:                                                                                   klik hier voor nog grotere versie

 


< terug naar Glazen verhalen
> top
> portfolio
> home


© Atelier GlassJohs