Glazen verhalen
'Aaltje'
2020 © Atelier GlassJohs de schouw 'Aaltje'
De 'Aaltje' is een hybride schouw van 9 meter gebouwd in 1979 naar bestaande klassieke modellen. Ze heeft een stalen kiel en een opbouw van hout en staal. Prachtig hout, incl snijwerk, en glas in loodramen: 2 deuren naar de roef, geflankeerd door vaste ramen. Door stormweer en flapperende dekzeilen zijn 8 ruitjes vernield. Deze gaan we repareren met de 'verticale' methode, klik hier voor info over deze methode.
Achter het atelier loopt de Van Engelenvaart. Het schip kan ter plekke afmeren. Werken 'op locatie' valt zodoende samen met werken in het atelier. Een unieke omstandigheid voor Atelier GlassJohs.
klik de foto's om ze te vergroten
de beschadigde ruitjes:
.
.
.
.
.
.
Het te vervangen glas gaat zo goed mogelijk passen bij het bestaande. De soort is mondgeblazen Antiek groen, met 'rietslag'. Dat is een fijne, willekeurige streepstructuur aan de oppervlakte, oorspronkelijk verkregen door met riet te strijken over het nog net vloeibare glas.
Opdrachtgever vindt het juiste glas bij Glaszetter Jan Klok in De Bilt. Weliswaar een machinale Antiek, maar toch goed gelijkend. Iets groener en de luchtbelletjes ontbreken.
Lood en glas worden vanuit de binnenzijde bewerkt, zo blijft het aanzicht buiten in takt. Glazenierskit (voornaamste bestanddelen lijnolie en krijt) gaat zorgen voor een waterdichte afsluiting. Solderen komt hier niet aan te pas!
Van te voren is beoordeeld of het lood de bewerking nog aan kan. Te oud lood is doorgeoxideerd. Dan kan het moeilijk gebogen worden. Het is bros geworden en brokkelt af. Hier kan het nog net...
Er zijn acht ruitjes te vervangen. Vijf stuks middenin en drie hoekpaneeltjes. We beginnen met de 5 middenglaasjes.
Het lood van de kapotte raampjes wordt aan de binnenkant ingesneden bij de kruispunten. Vervolgens wordt het met 't loodmes naar voren gebogen tot het glas verwijderd kan worden. Het lood wordt schoongekrabd (resten oude kit) waarna het nieuwe glas erin gezet wordt en het lood weer teruggebogen. Van het glas worden de hoekjes ietsje rondgeslepen om het zetten te vergemakkelijken. Met kit worden alle kiertjes opgevuld en zo ontstaat een wind- en waterdichte verbinding tussen lood en glas, en daarmee tussen binnen en buiten. Het lood wordt weer plat gestreken, kitresten verwijderd en het raam schoongemaakt. Aan de buitenkant zie je al helemaal niets van de ingreep, daar is het lood gebleven zoals het was. Aan de binnenzijde zijn wel sporen op het lood achtergebleven. Deze worden met de grijze glazenierskit netjes gecamoufleerd.
Drie kapotte hoekglaasjes moeten nu vervangen worden. Lukt dat zonder de glaslatten te verwijderen...? We zullen zien.
Links: Eén der hoekstukjes op de slijpmachine.
Rechts: de deuren met 4 nieuwe glasdelen
De deuren en twee van de drie hoekjes zijn klaar. Zonder de glaslatten te verwijderen! Dat ziet er al een stuk netter uit. Het derde hoekje, rechts onderaan stuurboordzijde, heeft visueel weinig schade. Maar laten zitten?
We bekijken het hoekglas nog eens nader (foto rechts). Er zijn alleen barstjes dichtbij de rand. Moet alleen daarvoor het glas uitgenomen worden? Ook de glaslatten moeten verwijderd worden om er goed bij te kunnen. Veel werk (op zichzelf niet erg) voor een visueel minieme beschadiging. Ik besluit het op te lossen met plaklood aan binnen- en buitenkant (foto uiterst rechts). Voor het visuele evenwicht doe ik hetzelfde met het (onbeschadigde) hoekglas aan bakboordzijde (foto onder).
Het werk is klaar. Het is voorbij. Voor een week was Aaltje 'mijn' schip.
'Aaltje' is een schip om verliefd op te worden
De oplevering geschiedt voorspoedig. Tevreden klanten, alles naar wens. Nog wat reserveglaasjes gesneden voor je weet maar nooit, en dan volle kracht vooruit!
Behouden vaart!
